Stopa wakatów w sektorze transportowo-logistycznym (TSL) w Polsce jest obecnie o 44% wyższa niż średnia w całej gospodarce, co stanowi najwyższy poziom w historii. Niedobory pracowników stanowią istotną barierę rozwojową, a problem ten dotyka całej Europy, będąc konsekwencją zmian demograficznych i technologicznych. Wskaźnik nieobsadzonych stanowisk w UE wynosił w 2023 r. 2,9%, spadając z 3,2% w 2022 r., jednak nadal utrzymuje się na wysokim poziomie.

Polska branża transportowa wykazuje wyraźne trudności w obsadzaniu stanowisk. W 2019 r. stopa wakatów w sektorze TSL wynosiła 8%, a w 2022 r. wzrosła do 25%. W 2023 r. Polska znajdowała się w czołówce krajów UE z najwyższym wskaźnikiem nieobsadzonych stanowisk w tym sektorze, ustępując jedynie Słowacji, Litwie i Bułgarii. Problem ten ma charakter strukturalny i jest odporny na wahania koniunktury.

Szczególnie trudna sytuacja panuje w segmencie kierowców ciężarówek. W 2023 r. wskaźnik wakatów w Polsce wynosił 7%, a w niektórych krajach regionu był jeszcze wyższy (np. Słowacja 14%, Rumunia 10%). W porównaniu z 2021 r., gdy w Polsce wskaźnik wynosił 11%, nastąpił spadek, co jest efektem przejścia od boomu do recesji w sektorze transportowym. Problem pogłębia struktura wiekowa kierowców – w 2023 r. 33% z nich miało ponad 55 lat, co zwiększa ryzyko dalszych niedoborów.

Sektor TSL odczuwa silną presję płacową, wynikającą z niedoboru pracowników oraz inflacji. Większość firm transportowych deklaruje wzrost wynagrodzeń kierowców o 6-15% rocznie. Koszt zatrudnienia kierowcy międzynarodowego oscyluje między 12,5 a 17,5 tys. zł brutto miesięcznie, natomiast w transporcie krajowym waha się w granicach 7,5-12,5 tys. zł. Firmy starają się dostosować do braku pracowników poprzez zmiany w organizacji pracy (55%), podwyższenie wynagrodzeń (41%) oraz poszukiwanie kadry za granicą (35%). Jednocześnie znacząco spadło zainteresowanie szkoleniami wewnętrznymi, co ogranicza inwestycje w kapitał ludzki.

Na tle tych wyzwań zauważalny jest wzrost zainteresowania kierunkami związanymi z transportem. W roku szkolnym 2023/2024 liczba uczniów w tych specjalizacjach wzrosła do 6,3% całkowitej liczby uczniów. Do zawodu technika logistyka przygotowuje się 70 tys. osób, co stanowi wzrost o 22% w ciągu trzech lat. Jednocześnie technik transportu drogowego pozostaje mniej popularny, choć jego liczba wzrosła o 226% w tym samym okresie. Na poziomie studiów wyższych rocznie kształci się ok. 5,6 tys. osób, co nadal nie wystarcza, by pokryć braki kadrowe w sektorze.

Podsumowując, niedobory pracowników w branży transportowej pozostają jednym z kluczowych wyzwań dla polskiej gospodarki. Choć liczba osób kształcących się w tym kierunku rośnie, to napięcia na rynku pracy mogą się utrzymywać przez kolejne lata. Firmy koncentrują się na podwyższaniu wynagrodzeń i zmianie organizacji pracy, ale malejąca inwestycja w szkolenia może w długiej perspektywie pogorszyć sytuację1.

W IPL jesteśmy otwarci cały czas na współpracę z nowymi osobami. Jeśli jesteś na początku kariery zawodowej, lub już masz za sobą cenne doświadczenia, śmiało zapraszamy Cię do kontaktu. Praca spedytora jest każdego dnia pełna wyzwań, a codzienność jest naprawdę „mało monotonna…”. Możliwość współpracy w środowisku międzynarodowym oraz wysokie zarobki to tylko jedne z wielu pozytywnych aspektów. Posiadamy oddziały w kilku lokalizacjach, gdzie pod okiem doświadczonych spedytorów zyskasz bardzo wartościowe doświadczenie. Napisz do nas, na pewno odpowiemy :)

Tekst na podstawie raportu centrum analiz SpotData